به نقل از «ایسنا»

مرثیه‌ای برای از بین رفتن خاک و غذا

تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۹۵۷۷۲

ایسنا/خراسان شمالی خاک، آب، هوا و آتش عناصر چهارگانه ای هستند که از آنها به عنوان گرداننده جهان یاد می شود.

در فرهنگ ایران باستان به ما یاد داده شده که پاک نگه داشتن این چهار عناصر وظیفه هر انسانی است، در بین این چهار عنصر، انسان ها بیشترین وابستگی را به خاک دارند.

به طور کلی خاک، مادر و مولد حیات در این کره خاکی است که بستر و زیربنای فعالیت های بشر را فراهم کرده است، وابستگی انسان ها به خاک تا اندازه ای است که ۹۵ درصد غذای انسان ها از خاک تهیه می شود این در حالی است که بر اساس گزارش سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل یک سوم خاک دنیا کیفیت خود را از دست داده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با رشد شهرنشینی و افزایش زباله ها، مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی، حفاری های معادن و هزاران علت دیگر، انسان ها دارند حفظ این عنصر ارزشمند را فراموش می‌کنند.

اولین و مهمترین شیوه حفظ خاک حفظ پوشش گیاهی در اراضی شیب دار است، پوشش گیاهی در این اراضی کمک می کند که ذرات خاک شسته نشوند و فرسایش خاک اتفاق نیفتد و علاوه بر آن با توجه به قرارگرفتن ایران در کمربند خشک جهانی، کمک می کند از حداقل بارندگی ها بیشترین بهره را ببریم.

خاک علاوه بر حفظ پوشش گیاهی، توانایی ذخیره آب و جلوگیری از وقوع سیل را دارد، هر چه خاک غنی تر باشد امکان نفوذ و جذب آب بیشتر می شود در نتیجه با حفظ خاک می توانیم از یک سفره زیرزمینی و آبخوان مناسب برخوردار باشیم.

ایران سه برابر متوسط جهانی تبخیر آب دارد و فقط از طریق سدسازی نمی شود آب را ذخیره کنیم و باید از آب خوان ها بهره بگیریم که بسیار ایمن تر، به صرفه تر و طبیعت دوستانه تر از ذخیره کردن آب در مخازن رو زمینی است.

کیفیت زندگی ما به خاک بستگی دارد، اگر نسبت به حفظ آن کوتاهی کنیم و به عنوان عنصری بی ارزش نگاه کنیم در آن صورت به عناصری سمی مانند سرب، آرسنیک و کادنیوم تبدیل می شود که می تواند با انواع بیماری ها از انسان انتقام جویی کند ولی در صورتیکه خوب مراقبت شود سرشار از آهن، کلسیم، روی و ... خواهد شد که از طریق گیاهان و دام ها به ما منتقل می شود.

خاک مهمترین عامل تولید غذا

حمید نامور معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه یکی از مهمترین عوامل تولید غذا در استان آب و خاک است، اظهار کرد: برای اینکه غذا تامین شود به دو عامل آب و خاک نیاز است اما کویری شدن مزارع کشاورزی به علت تغییرات اقلیمی و منابع آبی ضعیف، تولید غذا را با مشکلاتی مواجه کرده است.

وی با اشاره به اینکه وجود پوشش های گیاهی سبب می شود تا مواد آلی خاک افزایش یابد، افزود: اما در خراسان شمالی با توجه به پوشش ضعیف مراتع و چرای بیش از حد دام از مرتع با وقوع بارندگی خاک غنی از مزارع و باغات شسته می شود و خاک مزارع استان روز به روز ضعیف تر می شود.

نامور ادامه داد: بنابراین برای حفاظت از خاک کشاورزی و مواد آلی موجود در آن، انجام فعالیت های کشاورزی با روش شخم حفاظتی یکی از روش ها است که تا ۳۰ درصد بقایای گیاهی به خاک برگردانده می شود.

وی بیان کرد: کشت در جهت عمود شیب از دیگر اقداماتی است که می توان در این راستا انجام داد بطوریکه با این روش اب حاصل بارندگی ها حتی با مقدار ناچیز در پای بوته ها ذخیره و این آب کم کم به عمق خاک نفوذ می کند.

این مقام مسئول تاکید کرد: به جای اینکه دام وارد مراتع شوند و پوشش گیاهی را از بین ببرند باید در زمینه تولید گیاهان علوفه ای در زمین های آییش به خصوص در اراضی دیم اقدام کرد.

وی گفت: از سوی دیگر اداره کل منابع طبیعی باید اجرای طرح های مشارکتی با مردم برای غنی سازی پوشش گیاهی را انجام دهد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی تاکید کرد: برای اینکه بتوانیم مواد آلی خاک را حفظ کنیم باید کشاورزان را ترغیب به استفاده از بذرهای مناسب و انجام کشت در زمان مناسب کنیم که در این صورت میزان بهره وری افزایش یابد.

خاک هایی که برای تامین غذای دام ها جارو می شوند

تشکری مشاور رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در ادامه در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه یکی از اساسی ترین شرایط تولید غذا، خاک است، گفت: اگر لایه های حیاتی خاک دچار آسیب شود، معضلات عظیمی به بخش های مختلف از جمله تولید وارد می شود و در شرایطی که تکنولوژی و فناوری توسعه یافته، این چالش ها نیز زیادتر شده اند.

وی با بیان اینکه در شرایطی قرار گرفته ایم که اوضاع خاک استان رو به بهبودی نیست، افزود: وقتی نگاهی به سال زراعی گذشته و امسال می اندازیم، مشاهده می کنیم که شرایط خشکسالی نیز مزید بر علت شده و وضعیت را بدتر کرده است.

تشکری خاطرنشان کرد: بروز خشکسالی های شدید طی یکی دو سال گذشته از یک سو و از سوی دیگر ما نیز به بقایای خاک رحم نکردیم؛ بطوریکه در گذشته کاه و کلشی که به خاک بازمی گشت و موجب تقویت خاک می شد، هم اکنون توسط کشاورزان جارو می شود تا غذای دام های خود را تامین کنند اما غافل از اینکه با آن خاک نیز جارو می شود.

وی ادامه داد: تردد زیاد ماشین آلات بر روی زمین های کشاورزی موجب فشردگی خاک شده و کمبود شدید باران نیز آن را تشدید کرده است و یکی از عواملی که موجب شده تا در کشت پاییزه امسال عقب باشیم همین امر است که زمین های کشاورزی آمادگی کشت را ندارند.

تشکری تصریح کرد: باران های رگباری که هم اکنون نیز اتفاق می افتد سبب می شود تا خاک های خوب شسته شود و وارد دهانه سدها و ... شود.

میزان ماده آلی خاک در خراسان شمالی کمتر از نیم درصد

مشاور رئیس سازمان جهاد کشاورزی در ادامه با اشاره به اینکه ماده آلی ۶۰ درصد از خاک های کشور زیر یک درصد و ۴۰ درصد نیز زیر نیم درصد است، گفت: میزان ماده آلی خاک در خراسان شمالی کمتر از نیم درصد است این در حالی است که میزان مطلوب ماده آلی در خاک دو تا پنج درصد است.

قانونی که برای حفاظت از خاک همچنان خاک می خورد

وی به قانون حفاظت از خاک نیز اشاره و تاکیدکرد: این قانون مصوب و ابلاغ شد اما هنوز ساختاری برای اجرای آن تعریف نشده است.

تشکری افزود: یکی از عوامل مهم تاثیرگذار در حفاظت خاک و جلوگیری از فرسایش بادی و آبی خاک، اجرای طرح های آبخیزداری و آبخوان داری است.

وی در ارتباط با حفاظت از خاک و جلوگیری از فرسایش خاک پیشنهاد داد: کشاورزان باید حداقل بقایای گیاهی را به خاک برگردانند و استفاده از کودهای حیوانی هرچند هزینه بر است را در دستور کار قرار دهند.

۵۰ درصد از اراضی کشاورزی کیفیت مناسب برای تولید پایدار را ندارد

دکتر بهزادفر دکترای علوم مهندسی آبخیزداری در خراسان شمالی همچنین در گفت و گو با ایسنا گفت: سالانه ۱.۵ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی به علت شور شدن از چرخه تولید خارج می شود و خسارت ناشی از آن بالغ بر ۳۱ میلیون دلار برآورد شده است.

وی تاکید کرد: تصویب قانون حفاظت از خاک مقدمه ای بود برای مدیریت واحد حفاظت از این نعمت خدادادی اما متاسفانه هنوز به مرحله اجرا نرسیده است و هنوز سازوکار منسجمی برای مدیریت خاک در کشور وجود ندارد.

وی در ارتباط با پنج دلیل کلیدی اهمیت جایگاه خاک در توسعه پایدار اظهارکرد: خاک سالم غذای سالم است، خاک مانند نفت یک منبع محدود می باشد، خاک می تواند پیامدهای ناشی از تغییرات آب و هوایی را کاهش دهد، خاک یک موجود زنده است و سرمایه گذاری در مدیریت پایدار خاک، وضعیت اقتصادی و زیست محیطی را بهبود می بخشد.

بهزادفر تاکیدکرد: پیامد اصلی عدم مدیریت صحیح خاک، بیابان زایی است که همانند یک زلزله خاموش در کمین نشسته است.

وی تصریح کرد: ۹۰ درصد سطح کشور در معرض فرسایش و بیابان زایی قرار دارد و بیش از ۵۰ درصد از اراضی کشاورزی کیفیت مناسب برای تولید پایدار را ندارد.

بهره گیری از دانش بومی راهی برای جلوگیری از فرسایش خاک

وی با تصریح بر اینکه فرسایش خاک در ایران چهار برابر میانگین جهانی و سالانه دو میلیارد تن خاک در ایران فرسوده می شود با طرح این سوال چه راهکاری جلوگیری از آن چیست؟ گفت: توجه به سند آمایش سرزمینی و انجام فعالیت ها براساس آن یکی از راهکارها است.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: بهره گیری از دانش بومی و استفاده از آن به همراه دانش روز می توان ما را به دست آوردهای خوبی برساند.

وی با اشاره به اینکه بندسارها یکی از تکنیک هایی بوده که در گذشته توسط کشاورزان استفاده می شد، افزود: این روش سنتی علاوه بر اینکه موجب جمع کردن سیلاب ها می شد، استفاده از آب جمع شده برای کشاورزی را نیز مقدور می ساخت و زمینه حفاظت از آب و خاک را نیز فراهم می کرد.

وی به چاه های نزو در هرمزگان و ساختار دگار و پوشال در استان سیستان و بلوچستان نیز اشاره کرد و ادامه داد: این روش ها نیز روش های سنتی بوده که در گذشته استفاده می شد و کمک شایانی به مدیریت آب و خاک می کرد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی اقتصادی خراسان شمالی خاک آب غذا استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری استانی علمی و آموزشی استانی ورزشی استانی سیاسی زنجان استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی حفاظت از خاک پوشش گیاهی فرسایش خاک تولید غذا ماده آلی انسان ها آب و خاک آلی خاک

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۹۵۷۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افزایش ۱۰۰ درصد کشت کلزا در شهرستان نهاوند

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان همدان؛ مدیر جهاد کشاورزی شهرستان نهاوند با اشاره به کشت بیش از ۶۵۰ هکتار کلزا امسال در این شهرستان، گفت: این میزان نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۰۰ درصد افزایش یافته است.

توکل آبشناس، کم آب بر بودن، قرار گرفتن در تناوب با کشت گندم، داشتن قیمت تضمینی خرید از سوی دولت و مفید بودن برای تغذیه زنبور عسل را از جمله مزایای کشت کلزا برشمرد.

او همچنین با اشاره به اینکه کلزا همه ساله در پاییز کشت و در خرداد برداشت می‌شود، گفت: از سیاست‌های اصولی جهاد کشاورزی ترویج کشت محصولات کم آب بر مانند کلزاست.